No-nonsense coachen als het complex wordt
Stoere interventies in lastige trajecten
Dit boek laat zien hoe je kunt omgaan met moeilijkere gevallen in je coaching en met coachsituaties die voor jou persoonlijk pittig zijn.
Soms loopt een coachtraject niet zo lekker als je zou willen. De coachee blijft hangen in zijn gedrag, het traject kabbelt maar een beetje voort of je hebt er zelf minder zin in. Aan wie ligt dat? En wat doe je eraan?
Voor coaches die een stapje verder willen gaan
No-nonsense coachen als het complex wordt is bestemd voor de (meer) ervaren coach die sommige trajecten als complex ervaart. In dit boek leer je te achterhalen waar die complexiteit in zit. Zit het probleem bij jou als coach of bij de coachee? Ligt het aan de doelstelling van het traject of in het contact; coach je op de verkeerde laag of speelt er psychopathologie? Om de complexiteit te doorbreken, kun je stoere interventies inzetten. Hoe je dat doet, wordt net als in de andere no-nonsense titels praktisch en helder beschreven, met veel voorbeelden uit de praktijk.
Wat anderen zeggen over dit boek
‘Anne de Jong beschrijft op een heldere manier de lastige situaties die je als coach kunt meemaken. Haar praktische aanpak helpt om afstand te nemen, een situatie te verklaren en biedt verschillende interventiemogelijkheden. De vele praktijkvoorbeelden brengen de aanpak tot leven en leveren tegelijkertijd nieuwe inzichten voor eigen coachtrajecten op.’ - Miranda Kraaijenhagen
‘Dit geweldige boek helpt je op een gestructureerde en prettige manier duiden waarom een traject niet lekker loopt en het geeft je tools om bij te sturen, zodat het alsnog een effectief coachtraject wordt. Je kunt dan weer vrij coachen, en dat is het leukste wat er is!’ - Merle Hofstede
Inleiding 9
Deel I Wat maakt een traject complex? 11
1 De vicieuze cirkel 13
1.1 Het loopt niet lekker 14
1.2 Onrust bij de coach, spanning 14
1.3 De coach schiet in een ineffectieve reflex: mama, macho of mol 15
1.4 De coachee neemt weinig verantwoordelijkheid 17
2 De verandertool voor de coach 19
2.1 Toepassen van de verandertool 19
2.2 Uit de praktijk: Barend 22
2.3 Uit de praktijk: Suus en Maartje 24
2.4 Uit de vicieuze cirkel 27
3 Houd het coachen zuiver 29
3.1 Coachruimte en start 30
3.2 Voordat de sessie start 31
3.3 Tijdens de sessie 31
3.4 Na de sessie 34
Deel II Bewustwording 37
4 Een helder doel 39
4.1 Bewustwording: is er een helder doel? Is het een urgent doel? En is het doel haalbaar? 39
4.2 Zit er een waarde achter het doel? 42
4.3 Is het doel van de coachee zelf? 44
4.4 Is het doel van een subpersoon (een ik)? 46
5 Goed contracteren 49
5.1 Contracteren van het coachdoel (bij de intake) 50
5.2 Hercontracteren van het coachdoel (als het gaandeweg het traject anders loopt) 50
5.3 Contracteren bij aanvang van de sessie 51
5.4 Tussen- en minicontracten (check of het gesprek effectief is) 51
5.5 HOE-contracteren 52
6 Zuiver contact 57
6.1 Blijf in de winnaarsdriehoek 57
6.2 Let op overdracht en tegenoverdracht 60
6.3. Is er sprake van een issue in hechting en binding? 62
6.4 Mature coachen bij een zuiver contact 66
7 Coachen op de goede laag 67
7.1 Laag 1: Context en actie 69
7.2 Laag 2: Vaardigheden 73
7.3 Laag 3: Overtuigingen en identiteit 76
7.4 Werken op de juiste laag en je reflexen 88
8 (Verander)eigenschappen van de coachee 89
8.1 Belangrijke eigenschappen of persoonskenmerken van de coachee: de Big Five 89
8.2 Reflecteren en leren 91
9 Psychopathologie 101
9.1 Het verandermodel 101
9.2 Vormen van psychopathologie 104
9.3 Tools voor doorverwijzen 117
Deel III Actie 119 7
10 Coachen op onderliggend of verstopt gevoel 121
10.1 Doorvragen naar gevoelens 122
10.2 Werken op de gevoelslaag 122
11 Stoere interventies 129
11.1 Respectvol confronteren 130
11.2 Speelse interventies 140
11.3 Provoceren en bewust plagen 143
Deel IV Check, is het van jou? 147
12 Misverstanden van de coach 149
Misverstand 1 Ik moet heel goede en scherpe vragen stellen 149
Misverstand 2 Ik moet altijd respectvol blijven luisteren naar de coachee 151
Misverstand 3 Ik moet als coach altijd heel empathisch zijn 153
Misverstand 4 Ik moet perfecte samenvattingen geven 154
Misverstand 5 Ik mag geen tips en adviezen geven 156
Misverstand 6 Ik moet het traject tot een succes maken 157
Misverstand 7 Ik moet het helemaal zeker weten voor ik iets benoem 159
Misverstand 8 Ik moet het helemaal snappen 160
Misverstand 9 Ik moet altijd een impactvolle interventie doen en er moet een baanbrekend inzicht komen 161
13 Checklist: is het van jou? 165
Checklist voor doelen 166
Checklist voor contracteren 166
Checklist voor de drie lagen 167
Checklist voor zuiver contact 168
Checklist voor verandereigenschappen van de coachee 169
Checklist voor psychopathologie 170
Checklist voor ik als coach 171
14 Twee complexe casussen 173
Gerrie 173
Remme 176
Woordenlijst 181
Dankwoord 187
Literatuur 189
