Utilitarisme

Alle mensen streven naar zo veel mogelijk geluk en geluk is niets anders dan genot en afwezigheid van pijn. Wie goed wil doen, probeert zo veel mogelijk geluk in de wereld te brengen voor zo veel mogelijk mensen. Dit is de hedonistische kern van het utilitarisme, en tegelijkertijd de achilleshiel.

Genieten is goed, maar is het het hoogste waarnaar wij kunnen streven? Doel en zin van het leven? Is dit niet een filosofie voor varkens, mensen onwaardig? De mens streeft niet naar geluk, schreef Nietzsche al, dat doet alleen de Engelsman. Maar dat hangt af van wat je onder geluk verstaat.

Geestelijke vermogens van de mens

In 1861 publiceerde John Stuart Mill Utilitarianism om voor een breed publiek duidelijk te maken dat hij onder mensengeluk iets anders verstond dan onder varkensgenot en dat het eerste een hogere vorm van geluk is dan het tweede. Mensen hebben geestelijke vermogens die varkens ontberen, en doel en zin van het leven zijn niet domweg lekker in je vel zitten, maar die vermogens ontwikkelen. Wie dat doet zal merken dat gedichten leren waarderen een onvergelijkbaar diepere voldoening geeft dan baco’s drinken op het strand. 

Het naturalistisch alternatief van Mill

Een groeiend aantal mensen gelooft dat moraal geen grondslag kan hebben en slechts een afspiegeling is van heersende machtsstructuren. Hoogste tijd voor een nieuwe vertaling van Mills geduldig beargumenteerde naturalistisch alternatief.

Klassieke brontekst over het utilitarisme helder vertaald en grondig ingeleid.

Oorspronkelijke titel: Utilitarianism

Vertaling: Henri Wijsbek